Bądź uważny na dezinformację
Światowy Dzień Społeczeństwa Informacyjnego to dobra okazja, aby wspomnieć o tym, jak bezpiecznie i odpowiedzialnie poruszać się w sieci i nie dać się nabrać na dezinformację.
Problem z fałszywymi informacji w Polsce dotyka prawie całego społeczeństwa i ciągle wzrasta, wynika z raportu „Dezinformacja oczami Polaków” przeprowadzonego przez Fundację Digital Poland i Stowarzyszenie Demagog. Autorzy zbadali poziom dezinformacji i popularność teorii spiskowych wśród Polaków. Z badania wynika, że w 2021 roku 82 proc. badanych spotkało się z fake newsami. W 2024 roku było to już 84 proc. 59 proc. Polaków dostało fake newsa od innej osoby. Dorośli respondenci najczęściej spotykają się z fake newsami w mediach społecznościowych (55 proc.), telewizji (53 proc.) oraz w przekazach polityków (52 proc.). Co istotne, telewizja i portale społecznościowe są głównymi źródłami informacji na temat bieżących wydarzeń dla przeciętnego Kowalskiego. Dezinformacji sprzyjają również silne emocje. Fałszywe wiadomości, które nas rozgniewały albo wzbudziły inne emocje, mogą łatwiej zapaść w pamięć i chętniej się nimi dzielimy w sieci.
Eksperci z Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej – Państwowego Instytutu Badawczego (NASK) proponują następujący sposób walki z dezinformacją. Należy stosować zasadę „5xZ”. Na czym ona polega? Musisz zweryfikować:
- czy źródło jest wiarygodne (np. czy znasz osobiście autora),
- czy relacja, którą ktoś przedstawia, jest prawdziwa i logiczna,
- czy inni niezależni autorzy potwierdzają tę samą sytuację,
- co jest opinią autora, a co jest faktem,
- czy autor zgłosił sytuację odpowiednim służbom, jeżeli jest to konieczne.
JR/Centrum Komunikacji PZN
Źródło: Ministerstwo Cyfryzacji, Stowarzyszenie Demagog
