Szczególne uprawnienia dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności
Aktualizacja niniejszego materiału: 09.03.2023 r.
Od 1 lipca 2018 r. w polskim ustawodawstwie obowiązuje akt prawny, którego głównym celem jest ułatwienie dostępu do służby zdrowia osobom niepełnosprawnym posiadającym orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. Mowa o ustawie z dnia 9 maja 2018 r. o szczególnych rozwiązaniach wspierających osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności (Dz.U. z 2018 r., poz. 932 ze zm.).
W związku z licznymi trudnościami, jakie napotykają pacjenci ze znacznym stopniem niepełnosprawności w wyegzekwowaniu przyznanych uprawnień w placówkach służby zdrowia, przedstawiam krótkie omówienie rozwiązań zawartych w przytoczonej ustawie.
Zniesienie okresów użytkowania wyrobów medycznych
Pacjentom ze znacznym stopniem niepełnosprawności przysługuje prawo do wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie według wskazań medycznych bez uwzględnienia okresów użytkowania.
O potrzebie zaopatrzenia w te wyroby decyduje każdorazowo osoba uprawniona do wystawienia zlecenia, czyli w zależności od refundowanej pomocy lekarz rodzinny lub specjalista.
Warto pamiętać o tym, że ustawa nie znosi limitów dofinansowania wyrobów medycznych określonych w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie (Dz. U. z 2017 r., poz. 1061, ze zm.). Na przykład osoba niewidoma legitymująca się znacznym stopniem niepełnosprawności obecnie może ubiegać się o refundację białej laski w zależności od jej potrzeb, a nie raz na pół roku. Limit dofinansowania pozostaje bez zmian i wynosi 100 złotych.
Żeby skorzystać poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych bez skierowania, osoba ze znacznym stopniem niepełnosprawności powinna udać się do placówki medycznej, która ma podpisaną umowę z NFZ, a następnie zgłosić się do rejestracji i wraz z dokumentem tożsamości okazać dokument potwierdzający posiadanie znacznego stopnia niepełnosprawności.
Zgodnie z ustawą doraźne świadczenia opieki zdrowotnej udzielane są poza kolejnością. W przypadku świadczeń ambulatoryjnej opieki zdrowotnej powinno ono zostać udzielone w dniu zgłoszenia – nie później niż w ciągu 7 dni roboczych od dnia rejestracji. Z kolei uzyskanie świadczenia szpitalnego również powinno mieć miejsce w dniu zgłoszenia, a jeżeli udzielenie świadczenia w tym dniu nie będzie możliwe, należy zrealizować je w innym terminie, poza kolejnością przyjęć wynikającą z prowadzonej przez placówkę medyczną listy oczekujących.
Zgodnie z omawianym aktem prawnym osoby ze znacznym stopnieniem niepełnosprawności mają możliwość zarejestrowania się w celu uzyskania świadczenia z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej bez przedstawienia skierowania, które jest wymagane w przypadku nieuprawnionych pacjentów. Skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu bądź specjalisty należy dostarczyć w późniejszym terminie.
Bez kolejki w aptece
Osoby posiadające orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności mogą korzystać z usług farmaceutycznych na takich samych zasadach jak inne grupy uprzywilejowane. „Wszystkie uprzywilejowane osoby, w tym ze znacznym stopniem niepełnosprawności, mają prawo do korzystania poza kolejnością z usług udzielanych w aptekach. Mogą bez kolejki podejść do okienka, a farmaceuta ma obowiązek udzielić im pomocy”.
Ułatwienia w dostępie do świadczeń rehabilitacyjnych
Jednym z celów ustawy jest umożliwienie pacjentom ze znacznym stopniem niepełnosprawności nielimitowanego dostępu do rehabilitacji.
Na ten cel Narodowy Fundusz Zdrowia przeznaczył dodatkowe środki finansowe.
Zmiany w prawie dające dodatkowe przywileje osobom ze znacznym stopniem niepełnosprawności z pewnością są krokiem we właściwym kierunku, jednak na tym nie powinno się poprzestawać.
Krzysztof Wiśniewski
prawnik, Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych
