Konferencja Europejskiej Unii Niewidomych
Posiedzenie Komisji Europejskiej Unii Niewidomych (EBU) ds. Współpracy z Unią Europejską odbyło się w dniach 20-21 listopada br. w Lublanie w Słowenii. Uczestniczyli w nim przedstawiciele 28 krajów. Obrady toczyły się stacjonarnie i na platformie ZOOM.
Polski Związek Niewidomych był reprezentowany przez Annę Woźniak Szymańską, honorową prezes ZG PZN i Annę Powierżę, specjalistkę ds. współpracy międzynarodowej. Posiedzenie poprowadził nowy przewodniczący komisji, Hakan Thomson ze Szwecji, który do tej pory pełnił funkcję prezesa Szwedzkiego Stowarzyszenia Osób Niewidomych.
Uczestnicy spotkania omówili takie tematy, jak m.in.: Traktat z Marrakeszu, dyrektywa ds. równego traktowania, Europejska Karta Osoby Niepełnosprawnej, dyrektywa w sprawie równego dostępu do sieci internetowych, a także dostępność wyborów oraz audiodeskrypcji materiałów wizualnych.
Po jednogłośnym przyjęciu protokołu z poprzedniego posiedzenia rozpoczęła się dyskusja na temat Traktatu z Marrakeszu. Porozumienie to ma na celu poprawę dostępności i transgranicznej wymiany niektórych utworów i innych przedmiotów objętych ochroną w dostępnych formatach dla osób niewidomych oraz słabowidzących. W Europie do tego traktatu przystąpiło 38 krajów. Z 24 krajów, które dokonały transpozycji dyrektywy, tylko dwa zdecydowały się na system rekompensat dla wydawców ‒ Niemcy i Austria, natomiast Finlandia i Dania tylko w odniesieniu do audiobooków.
Nie więcej niż kilka procent publikacji drukowanych na świecie jest dostępnych w formatach, z którymi osoby niewidome i słabowidzące mogą się zapoznawać. Problem ten istnieje szczególnie w przypadku nowości wydawniczych i dzieł naukowych. To sprawia, że osoby z dysfunkcją wzroku nie mają możliwości korzystania z oferty rynku książki i rynku prasowego w pełni.
Kolejny temat poruszany w trakcie posiedzenia to dostęp do audiodeskrypcji. Już od dawna członkowie EBU dyskutują o tym, że osoby niewidome i słabowidzące mają ograniczony dostęp do dóbr kultury, kin, teatrów czy muzeów. Rozmówcy doszli do wniosku, że poprzez przedstawicieli parlamentu i rządu w swoich krajach powinni naciskać na zmiany zapisów prawa w tym zakresie. Dostęp do audiodeskrypcji jest różny w poszczególnych krajach europejskich, dlatego organizacje zrzeszające osoby z dysfunkcją wzroku powinny aktywnie działać, aby to rozwiązanie było szerzej stosowane.
Dyskutowano również na temat prawa wyborczego. Rozwiązania dotyczące udziału osób niewidomych i słabowidzących w wyborach są bardzo zróżnicowane, w każdym kraju obowiązuje inne prawo. Od wielu lat wyróżnia się na tym tle Estonia, w której wszyscy obywatele, w tym osoby niewidome, mogą głosować elektronicznie. W Szwecji materiały i karty wyborcze wydawane są również w brajlu. W Czechach są dwa rozwiązania ‒ głosowanie elektronicznie i w wersji papierowej. W Grecji zaś osoby niewidome są niezadowolone z prawa wyborczego, ponieważ nie mogą pójść na wybory z osobą zaufaną, pomagać im może tylko urzędnik. Większość przedstawicieli krajów członkowskich uważa, że najlepszą formą jest powszechne głosowanie elektroniczne.
To jedne z istotnych tematów podejmowanych w trakcie Komisji EBU. Dalsze zagadnienia omawiane na spotkaniu zostaną uzupełnione w kolejnej części podsumowania.
Fot. Shutterstock
