Pies przewodnik jest dla osoby niewidomej cenną pomocą rehabilitacyjną. Pozwala jej na bezpieczniejsze i szybsze tempo przemieszczania się w terenie niż jest to możliwe przy pomocy białej laski. Ponadto, będąc żywą istotą, oddziaływuje pozytywnie na sferę psychiczną – może przyczynić się do poprawy wizerunku własnej osoby, ułatwić kontakty z innymi ludźmi, umożliwić prowadzenie aktywniejszego trybu życia. Niejednokrotnie staje się wiernym, oddanym przyjacielem.

Psy przygotowywane dla potrzeb Polskiego Związku Niewidomych są starannie dobierane pod względem budowy fizycznej (muszą być odpowiednio duże) oraz cech psychicznych (spokojne, opanowane, o małej pobudliwości płciowej, przyjazne dla ludzi ale jednocześnie nieufne wobec obcych, chętnie uczące się).

W trakcie szkolenia uczone są posłuszeństwa, reagowania na rozkazy takie jak: „naprzód”, „prowadź prosto”, „w lewo”, „w prawo”, „prowadź sam”, „szukaj przejścia”, „szukaj drzwi” itp. Przygotowywane są do bezpiecznego prowadzenia osoby niewidomej na chodniku lub jezdni, w ruchu ulicznym, zatrzymywania się przed krawężnikami, prowadzania przez przejścia na ulicy, zatrzymywania się przed przeszkodami i ich omijania, lokalizowania drzwi, wsiadania, wysiadania i odpowiedniego zachowywania się w środkach lokomocji, prowadzenia po schodach.

W Polskim Związku Niewidomych obowiązuje regulamin przyznawania psów przewodników. Zgodnie z tym regulaminem o przyznanie psa przewodnika może starać się osoba, która spełnia poniższe warunki:

1. jest całkowicie niewidoma
2. ukończyła 16 lat
3. jest sprawna fizycznie
4. ma dobrą orientację przestrzenną i potrafi samodzielnie przemieszczać się przy pomocy białej laski
5. jest zrównoważona psychicznie, nie nadużywa alkoholu i nie używa narkotyków
6. lubi zwierzęta
7. ma odpowiednie warunki mieszkaniowe i finansowe, by zapewnić psu należytą opiekę

Osoby zainteresowane otrzymaniem psa przewodnika powinny zgłosić się do koła lub okręgu PZN właściwego dla miejsca zamieszkania w celu szczegółowego zapoznania się z regulaminem przyznawania psów przewodników oraz pobrania formularza „Wniosku o przyznanie psa przewodnika”. Wniosek ten w części wypełnia osoba niewidoma ubiegająca się o psa, w części upoważniony pracownik koła i okręgu. Z treścią regulaminu można się także zapoznać w dokumencie  REGULAMIN PRZYZNAWANIA PSÓW PRZEWODNIKÓW.

Wszystkie wnioski o przyznanie psa przewodnika kierowane są do Zarządu Głównego PZN. Tam opiniuje je komisja ds. przydziału psów przewodników powołana przez Dyrektora Związku (ponieważ wyszkolenie psa do pełnienia funkcji przewodnika jest długotrwałe i bardzo kosztowne, a Związek nie posiada własnych środków na ten cel, komisja zwoływana jest wtedy, gdy uda się pozyskać środki umożliwiające wyszkolenie określonej liczby psów). Psy przewodniki, uwzględniając opinię komisji, przyznaje Dyrektor Związku. Osobom, którym przyznany jest pies przewodnik, udzielana jest dotacja na warunkach określonych przez jednostki sponsorujące szkolenie psów przewodników oraz przez PZN. Do tej pory udawało się środki na psy przewodniki pozyskiwać w Państwowym Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Na koszty te składają się: zakup psa, jego wyżywienie i opieka weterynaryjna w trakcie szkolenia, praca tresera, specjalna uprząż dla psa, praca komisji kwalifikującej psy przewodniki, dwutygodniowy kurs zżywania się niewidomego z psem.

Osoba niewidoma, której pies został przyznany, zobowiązana jest uczestniczyć w dwutygodniowym kursie zżywania się z psem i nauki posługiwania się nim. Kurs odbywa się w ośrodku, który na zlecenie Związku prowadzi tresurę psów przewodników. Na zakończenie kursu odbywa się egzamin końcowy psa w pracy z osobą niewidomą przeprowadzany przez komisję egzaminacyjną powołaną przez Dyrektora Związku (egzamin wstępny psa przeprowadzany jest po okresie jego tresury w pracy z treserem). Jeśli wynik tego egzaminu jest pozytywny, osoba niewidoma otrzymuje zaświadczenie potwierdzające, że jest posiadaczem psa przewodnika.

Pies – przewodnik osoby niewidomej – informacje ogólne.

Osoby niewidome, które chcą aby ich własny pies wyszkolony został do pełnienia funkcji przewodnika, obowiązuje procedura opisana wyżej, z tym, że pies musi zostać sprawdzony przez ośrodek, który będzie go tresować, pod kątem jego predyspozycji do szkolenia na przewodnika. Sprawdzenie to odbywa się na koszt osoby niewidomej.

Osoby, których pies został wyszkolony do pełnienia funkcji przewodnika poza Związkiem, o ile spełniają kryteria regulaminowe stawiane osobom ubiegającym się o psy przewodniki (opisane wyżej), mogą starać się o uznanie przez Związek psa za przewodnika. W tym celu pies musi zdać pozytywnie egzamin przed komisją egzaminującą psy przewodniki. Egzamin odbywa się na wniosek zainteresowanego w Warszawie, w uzgodnionym terminie. Koszt związany z kwalifikacją psa na przewodnika ponosi osoba niewidoma.

Osoba niewidoma, której został przyznany pies przewodnik lub której pies został uznany przez Związek za przewodnika, ponosi pełną odpowiedzialność za psa. W stosunku do osób, które będą niewłaściwie obchodzić się z psem, zaniedbywać go, znęcać się nad nim, wyciągane będą konsekwencje przewidziane ustawą o ochronie zwierząt.

Osoby niewidome, które myślą o posiadaniu psa przewodnika, przed podjęciem starań o jego przyznanie powinny dokładnie to przemyśleć. Powinny zapoznać się z wydaną przez Związek broszą „Mój pies przewodnik”, o którą można pytać w jednostkach terenowych Związku lub wypożyczyć z Biblioteki Centralnej PZN. Często bowiem osoby niewidome, zwłaszcza te, które nigdy nie posiadały psa w domu, nie są świadome obowiązków, jakie są z tym związane ani nie są świadome zakresu pomocy, jakiej od psa przewodnika mogą oczekiwać. Nie są często przygotowane na to, że z psem, którego przywożą po kursie zżywania do domu, muszą jeszcze popracować, wyćwiczyć wyuczone u psa komendy na nowym gruncie, pomóc mu zaadaptować się do nowych warunków poprzez okazanie mu ciepła, troskliwości i cierpliwości: są najczęściej dla psa trzecim z kolei opiekunem i zanim zyska się jego przyjaźń i oddanie, musi upłynąć trochę czasu.