Rady ułatwiające prowadzenie gospodarstwa domowego
Osoba z dysfunkcją wzroku (niewidoma lub słabowidząca) może z powodzeniem samodzielnie prowadzić gospodarstwo domowe pod warunkiem, że jest do tego odpowiednio przygotowana. Zanim sięgniemy po sprzęt rehabilitacyjny, który umożliwi nam samodzielne wykonywanie wielu czynności bez udziału wzroku, powinniśmy zadbać o to, aby każda rzecz w naszym domu miała swoje stałe miejsce – np. aby talerzyki stały zawsze na tej samej półce, posegregowane sztućce leżały zawsze w tej samej szufladzie, a przybory do szycia znajdowały się zawsze w tym samym miejscu. Nie będziemy wtedy tracić czasu i energii na bezustanne poszukiwanie przypadkowo pozostawionych przedmiotów.
Wszelkie produkty, które przechowujemy w naszym domu powinny oprócz tego, że muszą mieć swoje stałe miejsce, być odpowiednio oznakowane i zabezpieczone przed wysypaniem lub wylaniem się – pojemniki starannie zamykamy, a butelki zakręcamy. Aby uniknąć szokujących nas pomyłek (zamiast soli użyć cukru) można każdy pojemnik podpisać brajlem bądź oznaczyć przy pomocy specjalnego urządzenia penfriend.
Kolejną sprawą, która może nam nastręczać pewnych trudności jest dobór odzieży, a przede wszystkim, gdy podobne do siebie części garderoby mają różne kolory, ale są wykonane z takich samych materiałów. Najprostszym sposobem radzenia sobie z tym problemem może być wieszanie w szafie obok siebie ubrań o wybranych kolorach (spódnice lub spodnie i dobrane do nich kolorami bluzki). Skarpety można prać w pralce automatycznej wkładając je parami do tzw. skarpetników. Są to dostępne w sklepach z artykułami gospodarstwa domowego plastikowe wieszaczki, w które przed praniem wkładamy po jednej parze skarpet. Nie ma wtedy problemu z ich dobieraniem parami po wysuszeniu. Bardzo pomocne w rozpoznawaniu kolorów może być specjalne urządzenie do testowania barw, które po zetknięciu z jakąś częścią garderoby „nazywa” głośno jej kolor.
Pranie i prasowanie nie sprawi nikomu kłopotu, jeżeli tarcze wokół pokręteł pralki automatycznej oraz żelazka będą specjalnie oznaczone wypukłymi kropkami, dzięki którym sami ustawimy odpowiedni program prania bądź temperaturę prasowania. Warto pamiętać, że prasowanie odzieży i innej bielizny sprawi nam znacznie mniej kłopotu, jeśli zaraz po wyjęciu z pralki automatycznej wszystko bardzo starannie rozwiesimy, aby nie powstały dodatkowe zmarszczki.
Rozpoznawanie pieniędzy, zarówno banknotów jak i bilonów, wymaga pewnego treningu, ale nie jest niczym trudnym. Można banknoty, w celu ich rozróżnienia, składać wzdłuż dłuższej lub krótszej krawędzi – np. 20 zł składamy na pół wzdłuż krótszego boku, 10 zł wzdłuż dłuższego, a 50 zł na cztery części. Można też w portfelu przeznaczyć nań różne przegródki. Osoba niewidoma potrafi również sprawdzić nominał banknotu przy pomocy odpowiednio wyciętego plastikowego szablonu, który można nabyć w sklepach ze sprzętem rehabilitacyjnym. . Do identyfikacji bilonów Są dostępne specjalne kasetki (każdy rodzaj monety ma tu swoje miejsce). Można też rozpoznawać monety po wielkości, grubości oraz brzegu (karbowanie w różny sposób – paznokciem przesuwamy po krawędzi, wyczuwając ciągłość karbowania lub gładkie przerwy).
Prawie każdy z nas używa jakieś leki lub suplementy diety. Na szczęście coraz więcej tych specyfików posiada na opakowaniu wypukłą, wydrukowaną pismem punktowym dla niewidomych nazwę, którą każda osoba znająca je może samodzielnie przeczytać. Natomiast treść dołączonej zwykle do każdego opakowania ulotki o danym leku usłyszymy, dzwoniąc na bezpłatną infolinię pod numer telefonu: 800-706-848.
Ewa Fraszka-Groszkowska
redaktor
Polski Związek Niewidomych
Instytut Tyflologiczny