Polski Związek Niewidomych

1. Władze Związku szczebla centralnego

Polski Związek Niewidomych działa na podstawie ustawy Prawo o stowarzyszeniach oraz statutu uchwalanego przez Krajowy Zjazd Delegatów, który jest najwyższą władzą Związku. Zwyczajny Krajowy Zjazd odbywa się co 4 lata. Głównym zadaniem Zjazdu jest podsumowanie kadencji ustępującego Zarządu Głównego, określenie programu działania Związku na następną kadencję, zatwierdzenie ewentualnych zmian w statucie oraz wybór prezesa, czterech wiceprezesów Zarządu Głównego i przewodniczącego Głównej Komisji Rewizyjnej.

W okresie między Zjazdami najwyższą władzą jest Zarząd Główny Związku. W jego skład wchodzą prezes i czterej wiceprezesi wybrani przez Zjazd Krajowy, a także prezesi Zarządów Okręgów. Zadania i kompetencje Zarządu Głównego określa Regulamin ZG.

Główna Komisja Rewizyjna jest 17-osobowym najwyższym organem kontrolnym Związku. Przedmiotem jej kontroli jest działalność statutowa, finansowa i gospodarcza Związku.

2. Władze Związku szczebla okręgowego

Na terenie Polski działa 16 okręgów Polskiego Związku Niewidomych, które obejmują działaniem obszary poszczególnych województw. Okręgi posiadają osobowość prawną.

Najwyższą władzą okręgu jest, zwoływany co 4 lata, Okręgowy Zjazd Delegatów, a w okresie między zjazdami – Zarząd Okręgu. Organem kontrolnym jest Komisja Rewizyjna Okręgu, licząca od 5 do 9 osób.

3. Władze Związku szczebla podstawowego

Koła są podstawowymi ogniwami Związku. Obecnie jest ich 283. Teren działania koła pokrywa się z obszarem gminy lub powiatu. Najwyższą władzą w kole jest walne zebranie koła, które odbywa się raz na 4 lata. Zgodnie ze statutem PZN – koło nie może liczyć mniej niż 15 członków. Jeśli walne zebranie nie decyduje się na wybór komisji rewizyjnej – funkcję kontrolną sprawuje w tym kole Komisja Rewizyjna Okręgu.

W Związku mogą działać komisje, rady, kluby, sekcje. Podstawą funkcjonowania Związku jest praca społeczna działaczy i szeregowych członków, wspierana przez widzących wolontariuszy. Związek zatrudnia także pracowników etatowych – niewidomych i widzących.

Związek posiada 17 jednostek bez osobowości prawnej. Są to:

• Ośrodek Rehabilitacji i Szkolenia „Homer” w Bydgoszczy – ZPCH;
• Ośrodek Mieszkalno-Rehabilitacyjny w Olsztynie „Labirynt” – ZPCH;
• 3 ośrodki leczniczo-rehabilitacyjne: „Eden” w Ciechocinku, „Nestor” w Muszynie i „Klimczok” w Ustroniu Morskim;
• 3 domy pomocy społecznej w Chorzowie, Kielcach i Olsztynie;
• 3 warsztaty terapii zajęciowej w Słupsku, Toruniu i Włocławku;
• Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej – Centralna Przychodnia Leczniczo-Rehabilitacyjna w Warszawie;
• 3 Środowiskowe Domy Samopomocy „Ariadna”, „Dedal” i „Tezeusz” w Olsztynie;
• Zakład Aktywności Zawodowej w Olsztynie;
• Instytut Tyflologiczny – ZPCH w Warszawie.

4. Członkowie Związku

Na koniec 2023 r. w 16 Okręgach, w 283 kołach zrzeszonych było 27 042 członków zwyczajnych, w tym w stopniu znacznym 13 159. Liczba członków podopiecznych na koniec 2023 r. wynosiła 1959 osób.