Polski Związek Niewidomych

Czym są Centra Zdrowia Psychicznego? Jak działają te placówki? Na jakie wsparcie można w nich liczyć? Na te oraz wiele innych pytań eksperci odpowiedzieli podczas konferencji, która odbyła się 28 czerwca br. w Warszawie.

W spotkaniu wzięli udział:

• dr Anna Depukat, kierownik Biura ds. pilotażu Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego,
• dr Joanna Krzyżanowska, prowadząca Sekcję Psychiatrii Środowiskowej Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego,
• dr Anna Mosiołek, kierownik nowo powstającego Centrum Zdrowia Psychicznego w powiecie piaseczyńskim, wcześniej pomagała tworzyć Centrum w Tworkach,
• Katarzyna Szczerbowska, rzeczniczka Biura ds. pilotażu Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego.

– W Centrach Zdrowia Psychicznego można otrzymać bezpłatną pomoc natychmiast. Wystarczy przyjść, by ją uzyskać – tymi słowami konferencję rozpoczęła Katarzyna Szczerbowska. Właśnie powstaje 35 nowych takich placówek. Łącznie będzie ich w tym roku 75.

Do Centrum Zdrowia Psychicznego można przyjść z każdym problemem ze zdrowiem psychicznym. Możliwe jest skorzystanie z wizyty u psychiatry, porady psychologicznej, a także podjęcie psychoterapii indywidualnej lub grupowej. Opieka jest zróżnicowana, dostosowana do potrzeb pacjenta.

Nowe podejście

Co istotne, Centra Zdrowia Psychicznego stawiają na leczenie środowiskowe. Jest to ogromny postęp w polskiej ochronie zdrowia psychicznego. Takie leczenie jest skupione przede wszystkim wokół środowiska pacjenta, a nie w szpitalu psychiatrycznym, chociaż czasem hospitalizacja może być potrzebna.

Ponadto z placówkami współpracują domy kultury, pomoc społeczna, lokalne samorządy czy doradcy zawodowi. Nie można zapomnieć również o asystentach zdrowienia. Są to byli pacjenci, osoby po kryzysie psychicznym, które motywują do działania i pomagają nowo przybyłym chorym.

Dr Anna Mosiołek wspomniała, że Centra Zdrowia Psychicznego zaliczają się do tzw. centrów typu B. Typ A zakłada klasyczne podejście, na bazie szpitali psychiatrycznych, jednak nie zawsze jest to optymalne rozwiązanie. – Nie da się tworzyć wyłącznie placówek typu A. Poza tym, w idei leczenia środowiskowego chodzi o to, aby hospitalizacji było jak najmniej. Potrzebne są centra, które będą dostępne w mniejszych miastach – dodała.

Musimy działać szybko

Z kolei dr Anna Depukat zauważyła: – Jako populacja mieliśmy wiele problemów, a archaiczny system pomocy. Sytuację dodatkowo pogorszyła pandemia, kryzys gospodarczy i sytuacja wojenna. Dlatego tak ważne jest przyspieszenie działań i próby zmiany systemu. Centra Zdrowia Psychicznego, dzięki swojej elastyczności, mogą szybko i skutecznie dotrzeć do dużej liczby pacjentów. Tym bardziej, jeśli w grę wchodzi ludzkie życie.

Pilotaż Centrów Zdrowia Psychicznego działa od 2018 r. w oparciu o Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego. Ma potrwać do końca br. Celem działania jest nowy model organizacji opieki psychiatrycznej w całym kraju. Istotne jest też wyrównanie poziomu dostępności i jakości usług w całej Polsce. Pilotaż przewiduje również, że do końca 2027 r. Centra Zdrowia Psychicznego będą w każdym powiecie, tak aby wszyscy mieszkańcy Polski mieli łatwy dostęp do ich pomocy.

A jak wygląda wizyta w Centrum Zdrowia Psychicznego?

Specjaliści czekają na miejscu w Punkcie Zgłoszeniowo-Koordynacyjnym. Nie obowiązują żadne zapisy. Można przyjść tu w każdej chwili, w godzinach pracy danej placówki. Chory może przyjść sam albo z kimś bliskim, żeby czuć się raźniej. Warto zabrać ze sobą dokumentację medyczną, jeżeli korzystało się wcześniej z leczenia psychiatrycznego. Pomoc udzielana jest bezpłatnie.

Na podstawie rozmowy w Punkcie Zgłoszeniowo-Koordynacyjnym i ew. przedstawionej dokumentacji, specjalista opracuje plan leczenia. Jeżeli przypadek zostanie uznany za pilny, leczenie wystartuje nie później niż 72 godz. od konsultacji.

Kto może szukać tu pomocy?

Każdy, kto skończył 18 lat, mieszka na terenie, którym opiekuje się Centrum Zdrowia Psychicznego i doświadcza kryzysu psychicznego lub czuje, że potrzebuje pomocy w tym zakresie.

Więcej informacji, w tym mapę placówek, można znaleźć na stronie: https://czp.org.pl/.

Przypominamy także o pierwszym śródmiejskim aliansie przeciw depresji, o którym pisaliśmy tutaj: https://pzn.org.pl/pierwszy-alians-przeciw-depresji-w-polsce/.

DU/Centrum Komunikacji PZN

Fot. Shutterstock