Polski Związek Niewidomych

Od dobrego wzroku dziecka zależy zarówno jego prawidłowy rozwój, jak i wyniki w nauce. Warto dbać o oczy nawet, jeśli wydaje nam się, że nie ma powodów do niepokoju.

Wzrok rozwija się od narodzin do ósmego roku życia, należy więc zadbać, aby wszelkie nieskorygowane wady (szczególnie astygmatyzm czy różnowzroczność) nie zaburzały tego procesu. Jeśli zachowanie dziecka nie wzbudza niepokoju, na badania profilaktyczne należy wybrać się przynajmniej raz w roku. Należy o nich pamiętać zwłaszcza, jeśli pociecha jest w okresie intensywnego wzrostu, wkrótce rozpocznie naukę albo sporo czasu spędza na oglądaniu telewizji lub graniu na komputerze. Specjalista oceni, czy nie ma zeza, wad wzroku i prawidłowo rozróżnia kolory.

Jak dbać o wzrok dziecka?

W ramach zabawy wykonaj prosty test. Wskaż mu obrazek, znak lub napis znajdujący się w dalszej odległości, zasłoń raz prawe, raz lewe oko, i zapytaj, czy obserwowany obraz jest tak samo wyraźny. Jeśli jest mniej wyraźny dla jednego z oczu, może to wskazywać na różnowzroczność lub niedowidzenie i wówczas należy jak najszybciej zgłosić się na badanie specjalistyczne, ponieważ im wcześniej wykryje się niedowidzenie, tym większe jest prawdopodobieństwo jego wyleczenia.

Przypilnuj, żeby Twoje dziecko na każde 30–60 min pracy wzrokowej w bliskiej odległości: czytania, pisania lub pracy przed monitorem komputera, iPada czy smartfona, spędziło 30–60 sekund, patrząc w dal przez okno. Takie ćwiczenie pozwoli rozluźnić oczy i zmniejszy ryzyko wystąpienia i progresji krótkowzroczności. Monitor komputera nie psuje oczu, ale odległość od niego, w której pracują i bawią się nasze dzieci, szczególnie w przypadku monitorów o małych wymiarach, może sprawiać, że rozwinie się wada wzroku. Korzystanie bez przerwy z komputera lub telefonu w bliskiej odległości jest bazowym elementem rozwoju oraz postępu krótkowzroczności.

Należy zadbać o to, aby dziecko spędzało minimum godzinę dziennie na aktywności fizycznej, na świeżym powietrzu, przy naturalnym oświetleniu. Takie działanie pozwoli zmniejszyć ryzyko wystąpienia progresji i krótkowzroczności.

Jeśli Twoje dziecko często skarży się na swędzenie i łzawienie oczu, a do tego są one zaczerwienione, to przeważnie są to objawy alergii. Stan ten może mieć charakter przewlekły i nie musi pojawić się w okresie wiosennym, dlatego nie zawsze łatwo go skojarzyć z danym alergenem. Błona śluzowa układu pokarmowego, oczu, nosa i całych dróg oddechowych jest połączona, dlatego należy pamiętać, że leczenie alergii musi być kompleksowe i zawsze, niezależnie od objawów, obejmować oczy.

Jeśli dziecko przesadnie pochyla się nad tekstem, schyla nienaturalnie głowę, podchodzi zbyt blisko do telewizora i skarży się na „przeskakujące” literki albo ma problemy z wykonywaniem zadań związanych z utrzymaniem równowagi czy łapaniem piłki, to najprawdopodobniej są to dolegliwości wywołane nieskorygowaną wadą wzroku lub zaburzeniami widzenia, dlatego też koniecznie trzeba zadbać o specjalistyczne badanie wzroku.

Zwróć też uwagę na oczy Twojego dziecka na zdjęciach, na których jest widoczny „efekt czerwonych oczu”. Porównaj refleksy z obu oczu. Jeśli jedna źrenica ma białawy odcień i różni się od drugiej, to niezwłocznie należy zgłosić się na badanie dna oka, ponieważ może być to objaw niedowidzenia lub poważnych zmian na siatkówce oka.

Warto mieć na uwadze, że niezależnie od wieku dziecka każda wada wzroku wymaga korekcji. Pierwsze badanie powinno odbyć się najpóźniej w 6–9 miesiącu, kolejne regularnie raz na rok. Należy pamiętać, że badanie specjalistyczne powinno obejmować ocenę akomodacji i widzenia przestrzennego.

dr n. med. Anna Maria Ambroziak
Centrum Okulistyczne Świat Oka