Polski Związek Niewidomych

Coraz więcej danych wskazuje na to, że kondycja psychiczna Polaków od kilku lat się pogarsza. Kryzys zdrowia psychicznego dotyka osoby w niemal każdej już grupie wiekowej, nawet dzieci i młodzież. Rośnie też zapotrzebowanie na specjalistyczną pomoc. Z tego powodu Instytut Psychiatrii i Neurologii działa na rzecz zdrowia psychicznego, stawiając przede wszystkim na edukację i profilaktykę.

Działania podejmowane przez Instytut Psychiatrii i Neurologii (IPiN) powstały w ramach Narodowego Programu Zdrowia na lata 2021–2025. 20 grudnia br. w Warszawie zorganizowano konferencję, podczas której zaprezentowano, co udało się osiągnąć w tym roku.

Słowa mają moc

Joanna Głażewska, naczelnik Wydziału Planowania Programów w Departamencie Zdrowia Publicznego MZ podkreśliła, że Program Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym jest nowym elementem w Narodowym Programie Zdrowia. Wcześniejsze działania skupiały się na ochronie zdrowia psychicznego. – Zrozumieliśmy, że kompleksowe przygotowanie programu, którego celem jest zapobieganie zachowaniom samobójczym, wymaga więcej czasu, ale też zmiany postaw, świadomości wśród społeczeństwa.

Jak wspomniała dalej, bardzo ważne w tym kontekście jest też odpowiednie przekazywanie informacji i odpowiedzialna polityka informacyjna. – Słowo może uratować, ale słowo może też zabić.

Właśnie z tego powodu IPiN w br. codziennie monitorował media pod kątem publikacji, które naruszają zasady prawidłowego informowania o zachowaniach samobójczych. Jak podkreśliła Lucyna Kicińska: – Zapobieganie zachowaniom samobójczym to zadanie dla nas wszystkich. Osoby w kryzysie powinny wiedzieć, że mogą liczyć nie tylko na lekarzy. Każdy z nas odgrywa ważną rolę w kwestii rozpoznawania sygnałów, związanych z zamiarem odebrania sobie życia.

Przede wszystkim – edukacja

Z kolei Marta Pawłowska opowiedziała o webinariach i szkoleniach dla pracowników ochrony zdrowia. Wzięło w nich udział 1416 osób, co znacznie przekroczyło pierwotne założenia. Nagrania webinariów poświęconych zdrowiu psychicznemu dzieci i młodzieży można obejrzeć na stronie: https://www.youtube.com/@BiuroZZS. W 2023 r. planowane są szkolenia dla profesjonalistów systemu edukacji, czyli nauczycieli, psychologów i pedagogów szkolnych.

Po drugie – profilaktyka

IPiN pracuje także nad wdrożeniem w Polsce czterech programów profilaktyki zachowań samobójczych, w tym dla młodzieży szkolnej w wieku 13–18 lat, także po próbach samobójczych, studentów i młodych dorosłych, seniorów oraz opiekunów przewlekle chorych osób starszych. Na podstawie analizy zagranicznych i krajowych programów profilaktyki zachowań IPiN wybrał trzy programy, które wprowadzi w naszym kraju. Opracuje też własny program dla opiekunów przewlekle chorych osób starszych. W 2023 r. ruszy pilotaż tych działań.

Życie warte jest rozmowy

Na spotkaniu nie zabrakło też dr Anny Baran, która wprowadziła uczestników w temat profilaktyki zachowań samobójczych, oraz dr Halszki Witkowskiej, pomysłodawczyni platformy „Życie warte jest rozmowy”. Więcej na jej temat pisaliśmy tutaj: https://pzn.org.pl/zycie-warte-jest-rozmowy/.

Pamiętajmy, że pomoc jest dostępna i warto jej szukać. Praktyczne informacje można znaleźć na stronie www.zapobiegajmysamobojstwom.pl w sekcji „Potrzebujesz pomocy?”.

Program Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym i inne działania na rzecz promocji zdrowia psychicznego realizowane przez IPiN należą do celu operacyjnego 3. Narodowego Programu Zdrowia na lata 2021–2025 i są finansowane przez Ministra Zdrowia.

Pamiętaj!

Jeśli przeżywasz trudności i myślisz o odebraniu sobie życia lub chcesz pomóc osobie zagrożonej samobójstwem pamiętaj, że możesz skorzystać z bezpłatnych numerów pomocowych:

• 800 70 22 22 – Centrum Wsparcia dla osób dorosłych w kryzysie psychicznym (całodobowy),
• 800 12 12 12 – Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka (całodobowy),
• 116 111 – Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży (całodobowy),
• 116 123 – Telefon wsparcia emocjonalnego dla dorosłych (codziennie od 14.00 do 22.00).

tekst i fot.: DU/Centrum Komunikacji PZN