Polski Związek Niewidomych

W dniach 22–23 maja 2025 r. w Gdańsku odbyło się posiedzenie Rady Dostępności. Było to kolejne, piąte już spotkanie tego gremium, które dotyczyło poprawy dostępności w Polsce.

– Równość, poszanowanie różnorodności i solidarność to wartości, które powinny być fundamentem nowoczesnej polityki społecznej. Rada Dostępności pracuje nad tym, by tworzyć konkretne rozwiązania, które pomagają osobom z niepełnosprawnościami i osobom starszym żyć łatwiej, bardziej samodzielnie i godnie – powiedziała Monika Sikora, wiceminister w MFiPR.

W pierwszym dniu posiedzenia uczestnicy omawiali kluczowe wyzwania w obszarze dostępności oraz dzielili się dobrymi praktykami z Gdańska i Warszawy. Wśród poruszanych tematów znalazły się m.in.:

• nowe warunki techniczne dla budownictwa,
• żegluga morska dla niewidomych,
• lokalne standardy dostępności,
• działania wspierające samodzielność osób z niepełnosprawnościami,
• tzw. dostępność toaletowa – zagadnienie często pomijane w debacie publicznej, a niezwykle ważne dla codziennego funkcjonowania wielu osób.

Jednym z istotnych punktów spotkania była prezentacja efektów prac oraz planów grup roboczych Rady Dostępności na kolejne miesiące. Grupy te zajmują się m.in. harmonizacją przepisów budowlanych, dostępnością kultury, rozwiązaniami na rzecz osób niewidomych oraz wdrażaniem Europejskiego Aktu o Dostępności (EAA).

Plany działań grupy roboczej na rzecz osób niewidomych i słabowidzących

Plany grupy roboczej dotyczącej działań na rzecz osób niewidomych i słabowidzących omówił prezes PZN Andrzej Brzeziński – członek Rady. Aktualnie są to trzy tematy:

1. Ankieta dotycząca użyteczności alfabetu brajla, służąca wypracowaniu zasad stosowania brajla w przestrzeni publicznej. Czekamy na ogłoszenie konkursu przez Ministerstwo na realizację przeprowadzenia badań za pomocą ankiety.
2. Bezpieczeństwo poruszania się osób niewidomych – przejścia przez ścieżki rowerowe
   oraz przepisy dotyczące parkowania hulajnóg. Opracowany przez grupę roboczą materiał w tej sprawie został przeanalizowany przez prawników i przekazany do Ministerstwa.
3. Wytyczne dotyczące ścieżek dotykowych (pasów prowadzących i pól uwagi). Materiał jest w trakcie opracowywania.

Podczas posiedzenia Prezes PFRON Bożena Borowiec otrzymała z rąk wiceszefowej MFiPR akt powołania na członka Rady Dostępności.

Spotkanie w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku

Drugiego dnia posiedzenia członkowie Rady odwiedzili Europejskie Centrum Solidarności (ECS). Instytucja zapewnia dostępność dla wszystkich grup osób ze specjalnymi potrzebami. To nowoczesny ośrodek kultury, która łączy wiele obszarów działalności. Przede wszystkim jest to muzeum upamiętniające ruch Solidarności, ale też ośrodek edukacyjny, centrum badawczo-naukowe, archiwum, biblioteka i mediateka, a także miejsce spotkań.

„Sercem” ECS jest stała wystawa poświęcona historii Solidarności oraz zmianom, jakie dokonały się pod jej wpływem w Europie Środkowej i Wschodniej. Ekspozycja podzielona jest na siedem sal i zajmuje niemal 3 tys. m kw. na dwóch piętrach. Zwiedzanie jej trwa średnio 2 godziny. Ekspozycja ma charakter narracyjny, a historia jest przekazywana poprzez przedmioty, dokumenty, rękopisy, zdjęcia, projekcje wideo i interaktywne instalacje. Zgromadzono tu niemal 1800 obiektów, a wśród nich są m.in.: tablica z  21 Postulatami, która wisiała podczas strajku w sierpniu 1980 r. na bramie Stoczni Gdańskiej im. Lenina; suwnica, na której pracowała legendarna działaczka związkowa Anna Walentynowicz; a także biurko Jacka Kuronia, jednego z przywódców opozycji w czasach PRL.
W Centrum odbywają się różne wydarzenia ‒ konferencje, a także jednorazowe spotkania organizacji pozarządowych, które mogą w tym celu bezpłatnie korzystać z pomieszczeń. Swoją stałą siedzibę ma tu 16 fundacji. Zachęcam do odwiedzenia ECS w Gdańsku.

Oprac. Elżbieta Oleksiak
Centrum Rehabilitacji w Instytucie Tyflologicznym PZN