Polski Związek Niewidomych

We wtorek, 10 stycznia br. w Tyflogalerii Polskiego Związku Niewidomych gościliśmy Towarzystwo Muzyczne im. Edwina Kowalika. Prezenterzy opowiedzieli o programie komputerowym Lambda, który jest narzędziem do nauki matematyki dla osób z niepełnosprawnością narządu wzroku. Organizatorzy przybliżyli również informacje nt. edytora nut brajlowskich. 

Program Lambda pozwala nie tylko na wprowadzenie zapisu matematycznego w komputerze, lecz także korzystanie ze specjalnie opracowanych materiałów. Celem tego narzędzia jest wsparcie zarówno nauczycieli, jak i uczniów w procesie kształcenia. Obecnie przygotowywana jest jego polska wersja dzięki udziałowi Towarzystwa Muzycznego w międzynarodowym projekcie DDMATH.

– Bierzemy udział w spolszczeniu programu, ale też jesteśmy na etapie poszerzania wiedzy na jego temat. Jest to bez wątpienia pomocne narzędzie, które usprawni kontakt między uczniem a nauczycielem – zaznaczył dr Stanisław Jakubowski.

Do brajlowskiego zapisu matematyki wykorzystywany jest kod ośmiopunktowy, upraszczający utrwalanie i odczytywanie wzorów matematycznych. Przy tych czynnościach można równocześnie korzystać z mowy syntetycznej.

Uczestnicy wydarzenia dowiedzieli się, w jaki sposób można zapisać wyrażenia arytmetyczne na różnych poziomach, zarówno te proste, jak i bardziej skomplikowane. Zapis równań, ułamków, potęg, logarytmów, funkcji trygonometrycznych w programie Lambda – tego nie zabrakło podczas popołudniowego spotkania.

Jak zauważyli organizatorzy, jest jeszcze wiele pracy nad programem, ale miejmy nadzieję, że dzięki niemu matematyka stanie się przedmiotem bardziej przyjaznym dla niewidomego ucznia.

Więcej informacji o projekcie można przeczytać na stronie: https://ddmath.eu/il-progetto-lambda/#, która jest dostępna w pięciu językach: polskim, włoskim, angielskim, niemieckim i francuskim.

W drugiej części spotkania, wiceprezes towarzystwa, Helena Jakubowska opowiedziała o edytorze nut brajlowskich. – Od ładnych kilku lat piszemy i wydajemy nuty w brajlu. Z edytorem nut brajlowskich zetknęliśmy się przy projekcie „Music4VIP”, w którym nasze towarzystwo brało udział. Od tamtej pory zaczęliśmy się nim interesować – podkreśliła.

Za pomocą programu Braille Music Editor (BME) osoba znająca międzynarodową brajlowską notację muzyczną może przygotować nuty dowolnego utworu w formacie BMML. Ponadto, program BME może wyeksportować nuty do formatu XML.

– Edytor pozwala na samodzielne zapisywanie nut, ale w taki sposób, jak gdyby się pisało notacją brajlowską. Monitor brajlowski jest więc absolutnie nieodzowny. Co więcej, słyszymy to, co zapisujemy, a także, tak jak w Lambdzie, syntezator mowy opisuje, sygnalizuje dany znak, np. staccato – wyjaśniła Helena Jakubowska.

Jak tłumaczą organizatorzy, edytor nut brajlowskich sprawdza się znakomicie, dlatego towarzystwo tylko w ten sposób wykonuje adaptacje nut na system brajla. – Potem można eksportować je do określonego edytora i drukować w brajlu. Możemy poruszać się po pliku, który stworzyliśmy, odszukać żądany takt. A jeśli mamy jakąś partyturę orkiestrową, możemy się przenosić od pierwszych skrzypiec do drugich, do wiolonczeli. W przypadku muzyki fortepianowej – od prawej do lewej ręki. Możliwa jest swobodna nawigacja i lepszy komfort korzystania z plików – dodaje wiceprezes.

Tekst i fot. IJ/Centrum Komunikacji PZN