Polski Związek Niewidomych

Aktualizacja niniejszego materiału: 24.02.2023 r.

Świadczenie pielęgnacyjne jest to świadczenie dla opiekunów osób z niepełnosprawnościami, które przysługuje z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej następującym osobom:

1. Matce albo ojcu.
2. Opiekunowi faktycznemu dziecka, czyli osobie, faktycznie opiekującą się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka.
3. Osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną. Rodzinę zastępczą spokrewnioną mogą stworzyć małżonkowie lub osoba nie pozostająca w związku małżeńskim, będący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka, u których umieszczono dziecko w celu sprawowania nad nim pieczy zastępczej,
4. Pozostałym krewnym, (na przykład: Dziadkom, wnukom, rodzeństwu), czyli członkom rodziny, na których zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym spoczywa obowiązek alimentacyjny z wyjątkiem krewnych o znacznym stopniu niepełnosprawności. Mogą oni ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne w przypadku, gdy spełnione są łącznie następujące warunki:
   1. rodzice osoby wymagającej opieki nie żyją, zostali pozbawieni praw rodzicielskich, są małoletni lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
   2. dzieci osoby uprawnionej są małoletnie lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje wyżej wymienionym osobom, jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału, na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała, nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia. Świadczenie pielęgnacyjne podlega corocznej podwyżce.

Od 1 stycznia 2023 roku świadczenie pielęgnacyjne wynosi 2458 zł

Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli:

1. Osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego.
2. Osoba wymagająca opieki:
   1. pozostaje w związku małżeńskim, chyba, że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
   2. została umieszczona:
      • w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, rodzinnym domu dziecka albo
      • w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;
   3. Na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury.
   4. Na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego albo prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub prawo do świadczenia pielęgnacyjnego.
   5. Na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniony za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba, że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego oraz jego wypłata następuje na wniosek osoby uprawnionej. Wniosek składa się w urzędzie gminy lub miasta (lub ośrodku pomocy społecznej) właściwym ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy.

Do wniosku należy dołączyć:

1. orzeczenie o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności dziecka;
2. uwierzytelnioną kopię dokumentu stwierdzającego tożsamość osoby ubiegającej się o świadczenie pielęgnacyjne;
3. Zaświadczenie placówki zapewniającej całodobową opiekę, w przypadku umieszczenia w niej dziecka, o liczbie dni w tygodniu, w których korzysta w niej z całodobowej opieki, albo oświadczenie o nie korzystaniu przez więcej niż 5 dni w tygodniu z całodobowej opieki nad dzieckiem umieszczonym w placówce zapewniającej całodobową opiekę.

Świadczenie pielęgnacyjne przyznaje się na okres zasiłkowy, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym wpłynął wniosek wraz z wszystkimi wymaganymi dokumentami.

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 615, ze zm.),
Rozporządzenie Ministra RODZINY, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ z dnia 27 lipca 2017 r.
w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne ORAZ ZAKRESU INFORMACJI, JAKIE MAJĄ BYĆ ZAWARTE WE WNIOSKU, ZAŚWIADCZENIACH I OŚWIADCZENIACH O USTALENIE PRAWA DO ŚWIADCZEŃ RODZINNYCH (Dz. U. z 2017 r., poz. 1466, ze. zm.)