Polski Związek Niewidomych

Biała laska jest jednym z trzech kluczowych dla osób niewidomych wynalazków w dziejach ludzkości, obok pisma punktowego i komputera.

Znajomość pisma punktowego chroni niewidomych przed analfabetyzmem, umożliwia dostęp do słowa pisanego i czytanego tj. czytania czasopism, książek. Uczniowie mogą korzystać z podręczników.

Komputer stał się dla niewidomych przysłowiowym “oknem na świat”, w pełnym tego słowa znaczeniu.

Biała laska pełniąca funkcję znaku drogowego stała się najlepszym przyrządem służącym niewidomym do sprawnego przemieszczania się w przestrzeni.

Ze względu na zastosowanie dzielimy białe laski na: służące do poruszania się po ulicach oraz na podpórcze mające głównie zastosowanie dla osób starszych i posiadających oprócz dysfunkcji wzroku dodatkowo zaburzenia motoryczne.

Ze względu na materiał z jakiego tworzy się białe laski dla niewidomych można podzielić je na: laski aluminiowe, grafitowe, z włókna szklanego, z włókna węglowego i tzw. kompozytowe.

Z kolei używane na drogach, dzielimy na: sygnalizacyjne – białe laski krótkie używane jedynie do sygnalizowania obecności osoby niewidomej na ulicy, białe laski nie składane – stanowiące jednolitą całość i laski składane, podzielone w zależności od długości na 4 lub 5 członów.

Istotną zaletą białej laski nie składanej jest pełny kontakt laski z podłożem, co niewątpliwie zwiększa komfort odczytywania powierzchni przez niewidomego. Wadą tego rozwiązania jest zbyt duży rozmiar, co może spowodować problemy przy wsiadaniu np. do taksówki.

Białe laski składane umożliwiają dla odmiany swobodne wsiadanie do różnego rodzaju pojazdów, a także schowanie ich, gdy użytkownik uzna to za stosowne. W obydwu przypadkach ważne jest zastosowanie odpowiedniej końcówki i tutaj mamy dość dużą różnorodność. Mamy końcówki: tradycyjne tj.: kulkowe, wałkowe, stożkowe lub grzybkowe, a także różnego rodzaju tzw. rolery w postaci np. kul. Osobiście nie polecam stosowania końcówek obrotowych, gdyż wbrew panującej wśród niektórych niewidomych opinii, powodują dodatkowe zakłócenia w odbiorze faktury podłoża. Każda laska wyposażona jest w elementy odblaskowe ułatwiające kierowcom i innym użytkownikom dróg identyfikacje niewidomego.

Dobierając laskę należy pamiętać, że cena nie jest jedynym kryterium. Laska powinna być wytrzymała, dobrze oznakowana i dobrze dobrana do wzrostu i temperamentu osoby niewidomej. Powszechnie uważa się, że laska ustawiona pionowo powinna sięgać do mostka niewidomego, ale nie jest to jedyne kryterium.

Ceny lasek najczęściej używanych kształtują się od 86 złotych – laska sygnalizacyjna, do około 150 złotych – laska grafitowa składana. Jeżeli ktoś ma ochotę kupić laskę z wykrywaczem przeszkód musi liczyć się z wydatkiem rzędu 3500 złotych.

Najbardziej wytrzymałe są laski aluminiowe i grafitowe. Z kolei laski grafitowe, z włókna szklanego i kompozytowe są laskami bardzo lekkimi.

“Żywotność” białej laski uzależniona jest od częstego jej używania, a także od warunków w jakich porusza się osoba z dysfunkcją wzroku. Zakładając, że osoba niewidoma porusza się samodzielnie w każdych warunkach atmosferycznych panujących w naszych szerokościach geograficznych, robi to codziennie, laska powinna wystarczyć na rok czasu. Najczęściej zużyciu ulegają elementy odblaskowe, zniszczeniu ulega również pokrywający powierzchnię laski lakier lub otulina termokurczliwa, w zależności od rodzaju używanej laski.

Sławomir Klimkowski

specjalista ds. rehabilitacji

Polski Związek Niewidomych Instytut Tyflologiczny