Osiągnięcia osób niewidomych w różnych dziedzinach działalności
Z doświadczeń psychologa, Marii Bieleckiej
Ograniczenia wynikające z utraty wzroku lub jego poważnego uszkodzenia powodują wiele różnych trudności. Ograniczenia te można złagodzić w procesie rehabilitacji. Osoby niewidome o niekorzystnych cechach osobowościowych lub intelektualnych albo z dodatkowymi niesprawnościami mają niewielkie możliwości usamodzielnienia się. Pamiętać jednak należy, że nawet osoby doskonale widzące z upośledzeniami umysłowymi lub słabą wolą, niedostosowane społecznie itd. również nie są zdolne do życia społecznego bez pomocy, nadzoru czy nawet odosobnienia.
Osoby niewidome przeciętnie zdolne, jeżeli są ambitne, wytrwałe w dążeniu do celu, mogą normalnie żyć, przy umiarkowanym korzystaniu z pomocy innych osób.
Osoby wybitne, o wysokim ilorazie inteligencji i odpowiednich cechach osobowości, np. wytrwałość, pracowitość, wysoki stopień motywacji, ambicja, mogą osiągnąć bardzo dużo. O ich możliwościach niech świadczą przykłady wyjątkowych osiągnięć niewidomych w różnych dziedzinach działalności.
Od czasów najdawniejszych do współczesnych zarejestrowano wielu wybitnych niewidomych. Niewidomym był legendarny Homer. Jako postaci historyczne można wymienić niewidomych regentów i wodzów: Ludwik III z Prowansji, Bela II Węgierski, Bolesław III z Czech, Magnus IV z Norwegii, Izaak II, Andronikus IV, Paleolog z Bizancjum, Amagono-Mikoto książę japoński.
Historyczną postacią był również Jan Żiżka, który po utracie wzroku nadal był wodzem Husytów i w XV wieku skutecznie walczył z krucjatami organizowanymi przez cesarza. M.in. w 1421 r. pobił Zygmunta Luksemburskiego pod Kuttenbergiem. Był twórcą nowej strategii wojennej.
Didymus z Aleksandrii (żył w latach od 308 do 398) wzrok utracił w czwartym roku życia. Zajmował się geometrią, filozofią i teologią. Był profesorem na uniwersytecie w Aleksandrii i wybitnym teologiem. Dzięki pracy naukowej wszedł na stałe do historii Kościoła.
Mikołaj Sannderson (1682-1739) był Anglikiem. Wzrok utracił w pierwszym roku życia. Został profesorem matematyki. Propagował teorie Newtona.
Franciszek Huber urodził się w 1750 roku w Genewie. Wzrok stracił we wczesnej młodości. Prowadził działalność naukową z dziedziny pszczelarstwa. Jego fundamentalne dzieła z teorii i praktyki pszczelarstwa zachowały aktualność do czasów współczesnych. Do dziś nie zostało podważone żadne z jego wielkich odkryć.
Taha Husejn urodził się w 1889 r. – niewidomy od dzieciństwa. Był ministrem oświecenia publicznego Egiptu, rektorem uniwersytetu w Aleksandrii i przede wszystkim wielkim pisarzem. Stworzył wiele wybitnych dzieł.
W Polsce – ociemniały Stanisław Bukowiecki, wybitny prawnik, po I wojnie światowej był ministrem sprawiedliwości, wiceprzewodniczącym komisji kodyfikacji prawa i prezesem Prokuratorii Generalnej.
Współcześnie w Polsce niewidomi i słabowidzący pracują zawodowo jako: matematycy, informatycy, tłumacze, ekonomiści, socjologowie, masażyści, prawnicy, szczotkarze, literaci, a także w innych dziedzinach. Prowadzą również własne przedsiębiorstwa.
Osiągnięcia osób niewidomych w różnych dziedzinach działalności
O możliwościach człowieka świadczą sukcesy literackie niewidomego Michała Kaziowa. Urodził się on w 1930 r. Po II wojnie pełniąc służbę w oddziałach wartowniczych we Wrocławiu, na skutek wybuchu miny stracił wzrok i obie ręce. Mimo tak poważnych niesprawności, z których każde oddzielnie powoduje wielkie trudności w życiu jednostki poszkodowanej, Michał Kaziów ukończył filologię polską na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Napisał też i obronił pracę doktorską. Doktor Michał Kaziów jest znanym pisarzem. Napisał i wydał kilkanaście książek, opracowań naukowych, zbiorów opowiadań, monografii i autobiografię.
Ze współczesnych polskich niewidomych i słabowidzących pisarzy wymienić można: Jerzego Szczygła, Andrzeja Bartyńskiego, Jadwigę Stańczak, Jana Grabowskiego, Jana Kurczaba, Stanisława Leona Machowiaka, Napoleona Mitraszewskiego i Zbigniewa Przyrowskiego.
Współcześni niewidomi mają liczące się osiągnięcia w muzyce. W XIV Konkursie Chopinowskim w październiku 2000 r. uczestniczył niewidomy Japończyk Kakehashi Takeshi. Pianista zakwalifikował się do II etapu. Uwzględniając międzynarodową rangę Konkursu, występy jego należy uznać za wielki sukces. Japończyk nie był jedynym niewidomym pianistą uczestniczącym w Konkursach Chopinowskich. W II Konkursie Chopinowskim w 1932 r. wielki sukces odniósł niewidomy Węgier Imre Ungar, zdobywając drugą nagrodę. W V Konkursie Chopinowskim w 1955 r. niewidomy pianista Edwin Kowalik otrzymał dyplom honorowy. W pracach jury tego Konkursu brał udział Imre Ungar. W XIII Konkursie Chopinowskim w 1995 r. do trzeciego etapu doszedł niewidomy Włoch Luigi Cartia. Korzystał on z nut brajlowskich, które opracowywane i drukowane były w Polsce przez drukarnię Zakładu Wydawnictw i Nagrań Związku Niewidomych. Wymienić też należy tak sławnych niewidomych muzyków, jak Ray Charles, Steve Wonder czy tenor Andrea Bocelli, a także polskiego, nieżyjącego już niewidomego pianistę jazzowego Mieczysława Kosza. Wymienione sukcesy niewidomych muzyków i wielu innych świadczą o ich wielkich możliwościach w tej dziedzinie działalności artystycznej. Utalentowany, pracowity, wytrwały niewidomy muzyk może odnieść wielkie sukcesy, może dorównać muzykom widzącym.
Opisane osiągnięcia świadczą o znacznych możliwościach osób niewidomych i słabowidzących. Powinny być one zachętą do wysiłku, do wytrwałości w pokonywaniu utrudnień i ograniczeń, w dążeniu do osiągnięcia celów rehabilitacyjnych.
