Treść artykułu

Malgaska różnorodność

Gromada dzieci biegała na zewnątrz i grała w ganianego pomiędzy wielkimi baobabami, które zawsze robiły na nich wrażenie. Nie miały zbyt wiele zabawek, więc bawiły się na świeżym powietrzu. Dziecięca pomysłowość nie miała jednak końca – wymyślały zabawki, z czego tylko się dało. Dziś bawiły się kamieniami, uderzając o nie i wymyślając ciąg dalszy opowiadanej historii. „Wielki baobab czuł się samotny” – trzask kamieni… „Wielki baobab czuł się samotny, więc rzucił nową sadzonkę na ziemię” – trzask kamieni. „Wielki baobab czuł się samotny, więc rzucił nową sadzonkę na ziemię. Nie czekał długo, bo zaraz zaczęły rosnąć małe baobaby” – trzask kamieni, i tak można było układać w nieskończoność.

Czasami wychodziły z tego śmieszne historie, czasami bardziej poważne, a czasem wszystko wszystkim się zapominało i zaczynali po raz kolejny całą grę od nowa. Manana uwielbiała tę zabawę w tworzenie historii. Dziewczynka miała bardzo dużą wyobraźnię. Żałowała, że jej starsza siostra nie chce z nią opowiadać historii, tylko woli się stroić i malować różne obrazki na twarzy. Manana często ją podglądała podczas tej czynności, zwłaszcza kiedy malowała kwiaty. Często też prosiła siostrę o narysowanie kwiatka na twarzy, co ta chętnie czyniła. Manana zaczynała wtedy wymyślać historie, a to już niekoniecznie lubiła jej siostra. Z czasem zaczęła jej jednak opowiadać o tym, co chciałaby malować i dlaczego. Czasami Manana przysłuchiwała się dyskusjom mamy i siostry. Mama była zwolennikiem malowania całej twarzy zieloną glinką, ale jej siostra tego nie lubiła, dlatego że glinka później zasychała i mocno ściągała skórę, niemniej jednak wiele Malgaszek to lubiło.

Mama zajmowała się wytwarzaniem różnorodnych wyrobów rękodzielniczych z rafii czy z drewna, które chętnie kupowali odwiedzający Madagaskar ludzie. Najbardziej lubiła pleść piękne kosze, które zresztą były bardzo przydatne, gdyż można było w nich przenieść wiele ciężkich rzeczy na głowie. Dziewczynka uczyła się je wyplatać razem z mamą. Poza zaplataniem uczyła się również barwienia – tak, aby nadać koszom różnorodne kolory. Mama i córka sprzedawały później piękne wyroby na targu. Tata z kolei zajmował się uprawą wanilii. Wanilia nie była bardzo prosta w uprawie. Dlaczego to takie trudne? Dlatego, że jej kwiaty mogą być zapylone tylko przez kilka godzin w nocy przez pszczoły lub kolibra. Malgasze wyspecjalizowali się w jej używaniu i potrafili zrobić przepyszne potrawy właśnie z waniliowym sosem, czym właśnie często szczycił się tata. Takie pyszności były jednak przeznaczone na wyjątkowe sytuacje. Na co dzień podstawowym pokarmem był ryż, który spożywano niemal przy każdej sposobności w różnej postaci, przyrządzano też z niego kule. Manana lubiła również placki ziemniaczane czy banany w cieście, a jej ulubionym deserem była koba, czyli ciasto bananowe z mąką ryżową, które zawijano w liście bananowca. Dziewczynka zazwyczaj delektowała się jego smakiem przy okazji urodzin czy innych ważnych uroczystości, gdyż na co dzień głównie spożywało się ryż, i to w przeróżnych odmianach.

Niedziela była dniem prania. Manana zawsze buntowała się przeciwko suszeniu wypranej odzieży na czerwonej ziemi. I choć jej mama robiła tak od lat, to zgodziła się na powieszenie ubrań na sznurkach, dlatego pranie było nieco czystsze. Do prania nigdy nikomu się nie spieszyło, więc trwało cały dzień, a że „mora, mora” to malgaskie motto, to tym bardziej czas ten służył spotkaniom towarzyskim. „W rytmie mora, mora” – to znaczy powolutku. Nikt się nigdzie nie spieszy, na wszystko jest czas. To styl życia tutaj. Coś się zepsuło – poczeka. Manana ten luz akurat lubiła. Nikomu tutaj nie przeszkadzało, że chodzi się w pidżamie, wręcz to był nawet czasem strój odświętny. Lubiła też chodzić boso, bo wtedy czuła bliskość z naturą. Piasek masował jej stopy, a gdy było za gorąco, szybko biegała, aby jak najkrócej dotykać ziemi. Lubiła ten luz i życie towarzyskie, które tętniło od wschodu do zachodu słońca w rytm natury. Po zachodzie słońca już raczej nikt nie wychodził ze swojego domku czy lepianki. Większość ludzi żyła w zgodzie z rytmem przyrody i słońca, które budziło wszystkich o świcie, a o zachodzie zwoływało wszystkich do domów. Manana kochała swój kraj i jego różnorodność. Mimo że wszyscy pochodzili z Madagaskaru, to mieli bardzo różne rysy twarzy: jedni wyglądali jak Afrykańczycy, jeszcze inni mieli azjatyckie rysy twarzy, a kolejni arabskie. Niektórzy nie lubili się nawzajem, jednak Manana była dość tolerancyjna i zapraszała do zabawy wszystkich, a czym bardziej ktoś się od niej różnił, tym bardziej była go ciekawa.

Pewnego razu, gdy zobaczyła grupę dzieci śmiejącą się z Malgasza o azjatyckiej urodzie, niewiele się zastanawiając, bojowniczo stanęła za nim. Krzyczała na pozostałych, że chyba zwariowali, bo przecież wszyscy są Malgaszami. Madagaskar jest ich wspólną ojczyzną i to niesprawiedliwe, że jedno dziecko chcą traktować lepiej, a inne gorzej. Miała w sobie głębokie przekonanie, że nieważny jest wygląd i rysy twarzy, ale serce człowieka. Jej dom był więc miejscem, gdzie zgodnie mogli się bawić Malgasze o wszystkich rysach twarzy – czy to afrykańskich, azjatyckich, czy arabskich. A nawet więcej – nie miała również nic przeciwko zabawom z białymi cudzoziemcami, którzy czasem przyjeżdżali do jej kraju. Zdarzyło jej się parę razy zaprosić takie dzieci do zabawy. Wcale nie potrzebowali wspólnego języka, aby dobrze się bawić. Zarówno jednym, jak i drugim bardzo się podobało wspólne budowanie z piasku. Porozumiewali się bez słów, dlatego że Manana potrafiła dogadać się z każdym dzieckiem, niezależnie od jego pochodzenia i koloru skóry.

Ciekawostki o Madagaskarze
Malgasze – to pierwotni mieszkańcy Madagaskaru, którzy posługują się językiem malgaskim.
Madagaskar – państwo położone na wyspie, umiejscowione u wybrzeży Afryki.
Baobaby – długowieczne drzewa o olbrzymich pniach i wysokich rozmiarach, są w stanie magazynować wodę.
Mora, mora – w rytmie mora, mora – czyli powoli, bez pośpiechu, stresu, na luzie.
Ryż – podstawa diety malgaskiej. Innymi powszechnie używanymi produktami są korzenie i liście manioku, bataty (słodkie ziemniaki), marchewka, ziemniaki; a z owoców – banany, mango.
Rafia – to roślina występująca na Madagaskarze i w Afryce, zwana też palmą iglastą, z której wyplata się kosze. To bardzo popularny materiał dekoracyjny używany również u nas w kwiaciarniach.
Malowanie twarzy – malgaskie kobiety ozdabiają swoją twarz różnymi wzorami: kwiatami, kropkami, które zdobią ich czoło, policzki czy nierzadko całą twarz.
Lepianka – to chata, dom lub szałas wykonane z gliny pomieszanej ze słomą.