Polski Związek Niewidomych

Przez media przetoczyła się ostatnio dyskusja dotycząca opłaty audiowizualnej, nowych legitymacji osoby niepełnosprawnej oraz ulg transportowych. Ponieważ wokół tych kwestii pojawiło się wiele niedomówień i kontrowersji, nasz prawnik wyjaśnia szczegółowo, jak wyglądają lub mają wyglądać najbliższe zmiany w przepisach.

 1. Opłata audiowizualna

Opłata audiowizualna ma zastąpić abonament radiowo-telewizyjny. Do sejmu trafił już projekt ustawy o składce audiowizualnej (druk nr 443). Zgodnie z projektem opłata ma obowiązywać od 1 stycznia 2017 roku. Projekt ustawy o składce audiowizualnej zwalnia z obowiązku jej opłacania odbiorcę końcowego, jeżeli w dniu powstania obowiązku zapłaty on lub jego małżonek zameldowany na pobyt stały pod tym samym adresem spełnia co najmniej jeden z następujących warunków:

• ukończył 75 lat;
• legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
• jest uprawniony do ryczałtu energetycznego;
• jest uprawniony do świadczenia opiekuńczego (świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego oraz zasiłku pielęgnacyjnego);
• jest uprawniony do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko.

Gdyby przepisy określające katalog osób zwolnionych z opłaty audiowizualnej zostały uchwalone w przytoczonym kształcie, to prawo do zwolnienia utraciłyby obecnie korzystające z tej ulgi osoby niewidome z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności.

Ponadto, nie doprecyzowano, które orzeczenia poświadczałyby prawo do zwolnienia, czy tylko z powiatu, czy również z ZUS i KRUS.

Najprawdopodobniej projekt ustawy o składce audiowizualnej trafi pod obrady sejmu już dziś, 28 kwietnia. Jest to projekt poselski, dlatego nie był poprzedzony konsultacjami społecznymi. Dużo będzie zależało od tego, czy posłowie zechcą przekazać projekt ustawy do Komisji Kultury i Środków Przekazu, czy uchwalić go w trybie błyskawicznym i przekazać do senatu. Jeśli zostanie wybrany wariant pierwszy, będziemy mogli zgłosić swoje uwagi do wspomnianej komisji. Natomiast w drugim przypadku będziemy mogli wnieść protest do senatu lub Prezydenta.

2. Nowe legitymacje osoby niepełnosprawnej

Obowiązek opracowania nowego wzoru legitymacji osoby niepełnosprawnej został wprowadzony przez parlament w ubiegłej kadencji.

Zgodnie z nowelizacją ustawy rehabilitacyjnej nowe legitymacje mają pojawić się z dniem 1 października tego roku. Wszystko wskazuje jednak na to, że stosowne przepisy zostaną odroczone, a nowe legitymacje pojawią się później. Wynika to ze stanowiska Krzysztofa Michałkiewicza – Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych. 9 marca tego roku, na posiedzeniu sejmowej podkomisji do spraw osób niepełnosprawnych, Minister poinformował zebranych, iż na nowe legitymacje nie ma środków w budżecie państwa. W związku z tym resort pracy wraz z biurem pełnomocnika podejmie działania legislacyjne, aby nowe legitymacje obowiązywały w późniejszych latach. Zatem prace nad opracowaniem wzorów nowych legitymacji oraz zasad ich wydawania zostały zawieszone.

3. Ulgi transportowe

W ostatnich dniach głośno było wokół ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, która zmienia zasady korzystania z ulg transportowych przez osoby niewidome. W związku z publikacjami prasowymi na ten temat, Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa wystosowało komunikat, w którym czytamy:

„Na 1 stycznia 2017 r. został wyznaczony termin wejścia w życie części przepisów, zgodnie z którymi ulgi ustawowe będą obowiązywać tylko w przewozach o charakterze użyteczności publicznej, tj. w przewozach realizowanych na podstawie umowy o świadczenie usług publicznych, zawartej pomiędzy operatorem a właściwym organizatorem publicznego transportu zbiorowego. Tym samym prawo do rekompensaty z tytułu stosowania tych ulg będą mieli jedynie operatorzy publicznego transportu zbiorowego. Dostępność ulg ustawowych byłaby zależna w dużej mierze od organizatorów publicznego transportu zbiorowego.”

Dodać należy, iż ustawa o publicznym transporcie zbiorowym wprowadziła kategorię przewozów realizowanych na zlecenie. Operator – przewoźnik, który będzie realizował transport osób w tym trybie, nie będzie musiał stosować ulg ustawowych. Zapis ten budził nasze wątpliwości. W tej sprawie interweniowaliśmy już w roku 2015.

Ministerstwo podkreśla, że analizy dotyczące rozwiązania problemu ulg ustawowych dla pasażerów rozpoczęły się wraz z objęciem ministerstwa przez Andrzeja Adamczyka.

W dalszej części komunikatu czytamy:

„Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa rozpoczęło prace nad uporządkowaniem przepisów w tym zakresie. Pozostajemy w stałym kontakcie z Senatem, gdzie równolegle przygotowywany jest projekt, przesuwający wejście w życie ustawy na 1 stycznia 2018 r. W tym czasie MIiB przygotuje projekt ustawy, który wyeliminuje zagrożenia związane z wejściem w życie niekorzystnych dla pasażerów przepisów.”

Resortowi infrastruktury zależy na tym, aby utrzymać dotychczasowe ulgi, jednak na chwilę obecną projekt Ministerstwa nie ujrzał światła dziennego.