Czy Polacy boją się badań klinicznych?
Jak dużo wiemy o badaniach klinicznych? W jakie stereotypy na temat tych badań wciąż wierzymy? Czego się boimy? Kwestie te zostały poruszone podczas konferencji „Wiedza Polaków a rozwój badań klinicznych”, która odbyła się 30 marca br.
Wydarzenie zorganizowała Międzynarodowa Platforma Badań Klinicznych Pratia. Firma podjęła się przeprowadzenia badania dotyczącego świadomości Polaków na temat badań klinicznych. To pierwsza taka inicjatywa w Polsce.
W konferencji udział wzięli:
- Łukasz Bęczkowski – COO Pratia, ekspert w obszarze badań klinicznych,
- dr Konrad Maj – psycholog społeczny z Uniwersytetu SWPS w Warszawie.
Na samym początku Łukasz Bęczkowski przybliżył kilka faktów na temat badań klinicznych w Polsce: nasz kraj zajmuje 11. miejsce, jeśli chodzi o udział w badaniach klinicznych na świecie. W Europie wyprzedza nas tylko 5 krajów Europy Zachodniej. Są to: Wielka Brytania, Niemcy, Francja, Hiszpania, Włochy. W zeszłym roku ponad 25 tys. pacjentów wzięło udział w badaniach. Przeznaczono na to ponad 1,3 mld dol. i jest to znaczny udział w kwocie przeznaczonej na badania i rozwój w kraju. Z kolei niemal 40 proc. badań tego typu przeprowadza się w obszarze onkologii.
Kto wziął udział w badaniu ankietowym?
W ankiecie przeprowadzonej przez Pratię respondentami było 1500 osób w przedziale wiekowym 18–65 lat, które nie są lekarzami ani pracownikami branży medycznej i farmaceutycznej. Badani nie mogli też pozostawać w relacji z lekarzami lub farmaceutami.
61 proc. ankietowanych spotkało się z pojęciem badań klinicznych. Jak skomentował to Łukasz Bęczkowski: – Uważam, że w obliczu postępującej medycyny 100 proc. respondentów powinno przynajmniej zetknąć się z tym pojęciem. To pokazuje jeszcze pewne nasze braki w wiedzy.
Z kolei samo nastawienie do badań klinicznych jest ogólnie pozytywne. Wpływ może na to mieć znajomość pojęcia, ale także czerpanie wiedzy ze sprawdzonych źródeł. Najbardziej pozytywnie nastawione są osoby w przedziale wiekowym 55–65 lat. Jak skomentował to dr Konrad Maj: – Ten trend pokazuje, że im jesteśmy młodsi, tym mniej przejmujemy się zdrowiem. Z wiekiem świadomość dbania o nie wzrasta.
70 proc. respondentów zgodziło się ze stwierdzeniem, że badania kliniczne to nadzieja na wyleczenie przypadków, którym obecnie medycyna nie jest w stanie pomóc. Jednakże co piąty ankietowany twierdzi, że lekarzy wykonujących badania nikt nie kontroluje – niepokój budzi to, jak wiele osób tak myśli. Prawie 1/3 uważa również, że badania kliniczne to eksperymenty na ludziach. Łukasz Bęczkowski próbował obalić te stereotypy: – Badania podlegają kontroli, tak samo lekarze. Poza tym, bez nich nie byłoby medycyny. O wiele większym ryzykiem byłoby dopuszczenie do obrotu leków, które nie zostałyby przebadane.
A czego najbardziej boimy się w badaniach klinicznych?
Odpowiedzi, które padały najczęściej to: negatywne skutki uboczne (58 proc.) oraz niezbadana terapia (39 proc.). Strach budzi także konieczność cyklicznych wizyt w ośrodkach. – Obawy są czymś naturalnym. Wiadomo, że coś, czego nie znamy, może wywołać stres – mówił dr Konrad Maj.
Jeżeli zaś chodzi o sam pomysł na przeprowadzenie takiej ankiety, był on ważną inicjatywą: – Zależy nam, żeby zwiększać dostęp badań klinicznych w Polsce, stąd pomysł na badanie. Należy budować świadomość Polaków na ich temat, kształtować ją w społeczeństwie – podsumował spotkanie Łukasz Bęczkowski.
Od lewej: Marta Januszewska, Łukasz Bęczkowski i dr Konrad Maj
Więcej o badaniach klinicznych można przeczytać na stronie: https://pzn.org.pl/udzial-pacjenta-w-badaniach-klinicznych/.
Fot. Shutterstock, Centrum Komunikacji
DU/Centrum Komunikacji PZN
