Superbohaterowie albo osoby niesamodzielne
Osoby z niepełnosprawnościami przedstawiane są w mediach jako niesamodzielne, potrzebujące pomocy, „wieczne dzieci” czy superbohaterowie. Informacje te uzyskano na podstawie badań, przeprowadzonych przez naukowców z Uniwersytetu Rzeszowskiego. Brakuje realnego przedstawienia sylwetek takich osób.
Naukowcy z Uniwersytetu Rzeszowskiego przeanalizowali 20 najczęściej oglądalnych przez dzieci i młodzież programów telewizyjnych oraz tyle samo seriali i filmów. Niepełnosprawność była prezentowana w tych materiałach w sposób stereotypowy. Podkreślano też inność tej grupy. Osoby z dysfunkcjami rzadko ukazywano jako pełnoprawnych uczestników życia społecznego.
Osoby z niepełnosprawnościami w analizowanych materiałach były przedstawiane jako: superbohaterowie, osoby niesamodzielne, potrzebujące pomocy, seniorzy, złoczyńcy, „wieczne dzieci” albo oderwane od rzeczywistości. Niepełnosprawność natomiast była ukazywana jako m.in. przyczyna stygmatyzacji lub trudnej sytuacji materialnej, a także konieczność ponoszenia bardzo wysokich kosztów leczenia i rehabilitacji.
Badacze z Uniwersytetu Rzeszowskiego jako remedium na tę sytuację proponują np. stworzenie inicjatyw organizacji pozarządowych, które dbałyby o włączenie tematyki niepełnosprawności do nurtu głównych mediów, a także o realne przedstawianie sylwetek osób z niepełnosprawnościami.
Pomocna w zmianie stereotypowego postrzegania może też być organizacja szkoleń dla pracowników mediów i producentów na temat równości osób z niepełnosprawnościami oraz ich reprezentacji w mediach. Do zmiany przyczynić się może również ukazywanie społecznego uczestnictwa osób z niepełnosprawnościami bez jakiegokolwiek podkreślania ich inności. Dobrym rozwiązaniem jest też wprowadzenie do programów szkolnych elementów edukacji medialnej z uwzględnieniem tematyki prezentacji niepełnosprawności.
Badania pod kierunkiem dr. Krzysztofa Piróga zostały przeprowadzone w ramach projektu dofinansowanego ze środków PFRON pt. „Niepełnowidzialni – reprezentacje niepełnosprawności w filmach, serialach i programach TV dla dzieci i młodzieży”.
Raport z projektu jest dostępny na stronie: www.niepelnowidzialni.pl
Fot. Shutterstock
