Polski Związek Niewidomych

O działaniach na rzecz zapewniania dostępności w Państwowym Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w rozmowie z Tomaszem Wojakowskim, ekspertem w tej instytucji.

Jak Pan pojmuje pojęcie dostępności?

̶  Niepełnosprawność powstaje wtedy, gdy osoba natrafia na barierę. O dostępności mówimy więc w takim momencie, gdy wspominaną barierę uda się zniwelować. Dostępność odgrywa wielką rolę w ograniczaniu skutków niepełnosprawności. Sprawia, że osoba niepełnosprawna może w pełny sposób, na równi z innymi, uczestniczyć w społeczeństwie. To dość uproszczone myślenie, ale w nim upatruję kierunek naszych działań.

Celem rządowego programu Dostępność Plus jest właśnie podniesienie jakości i zapewnienie niezależności życia wszystkich obywateli naszego kraju. Działania Funduszu skupiają się na wspieraniu osób z różnego rodzaju niepełnosprawnościami do czego służy cała gama rożnych form wsparcia dofinansowanych ze środków PFRON.

Na co zwraca Pan szczególną uwagę, pracując jako koordynator dostępności?

̶  Obecnie pracuję nad dostępnością zasobów cyfrowych PFRON. Każda osoba korzystająca z e-usług Funduszu, takich jak na przykład System Obsługi Wsparcia czy System Obsługi Dofinansowań i Refundacji, powinna mieć pełny dostęp do używanych w nich funkcjonalności oraz zamieszczonych informacji.

Zapewnianie dostępności cyfrowej jest procesem. Pracownicy PFRON dążą do całkowitej dostępności, która czasami w tak złożonych systemach nie jest łatwa do wypracowania. Naszym priorytetem jest, aby wszystkie systemy czy strony internetowe Funduszu spełniały międzynarodowe wytyczne Web Content Accessibility Guidelines 2.1 (WCAG 2.1). Wdrażanie zasad WCAG do rozwiązań informatycznych jest ważne dla osób korzystających z technologii asystujących.

Na stronach internetowych PFRON publikujemy także materiały multimedialne. Dostosowujemy je dla osób niesłyszących: zamieszczamy napisy i tłumaczenie na język migowy. Dla nich została udostępniona funkcjonalność tłumacza online, która daje możliwość połączenia się z tłumaczem języka migowego. Dbałość o aspekt dostępności został też powierzony osobie z niepełnosprawnością wzrokową w roli Lidera Dostępności. W proces ten wdrożeni są również redaktorzy portalu, programiści oraz testerzy z niepełnosprawnością ruchową czy wzrokową.

Czy instytucja ma przygotowany plan działań na rzecz poprawy dostępności?

̶  Zadaniem koordynatora dostępności jest wypracowanie i wdrożenie planu w zakresie poprawy zapewniania dostępności. Obecnie w PFRON pracujemy nad zidentyfikowaniem słabych punktów w tej dziedzinie. Wiele udało nam się osiągnąć, jednak wiemy, że jest to praca ciągła, w której będziemy dążyć do osiągnięcia coraz wyższego poziomu.

Czy będzie się Pan konsultował ze środowiskiem osób niepełnosprawnych?

̶  PFRON jest ważnym partnerem w budowaniu i wdrażaniu działań wynikających z Programu Dostępność Plus. Jest też podmiotem zobowiązanym do zapewniania dostępności oraz instytucją, która niebawem będzie przyjmować i rozpatrywać skargi na brak dostępności. Przygotowujemy się do tego. Zasady wyznaczające ten proces planujemy wypracować w drodze dialogu z naszymi partnerami społecznymi oraz instytucjonalnymi. Dlatego do współpracy zaprosimy przedstawicieli środowiska osób z niepełnosprawnościami.

Czy zamierza Pan wprowadzić procedury obsługi osób niepełnosprawnych w Państwa instytucji np. pomoc urzędnika w wypełnianiu formularza dla osób niewidomych i słabowidzących?

̶  Przede wszystkim dążymy do zwiększenia dostępności i tym samym samodzielności osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności, w tym niewidomych i słabowidzących. Dzięki temu będą oni mogli w pełni samodzielnie wypełniać i składać formularze.

Nadal też będziemy wspierać osoby z różnymi niepełnosprawnościami poprzez udzielanie informacji i wyjaśnień na temat obowiązujących procedur. Dostępni w biurze w Warszawie oraz w każdym oddziale PFRON pracownicy przygotowani są do udzielenia wszelkiej pomocy. Podkreślić należy, że z jednej strony portal SOW umożliwia składanie wniosków o wsparcie ze środków PFRON on-line, z drugiej – wnioskodawcy składający wnioski w powiatach, wspierani są przez pracowników z powiatowych centrów pomocy rodzinie, bądź innych instytucji realizujących zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej.

Czy zamierzacie Państwo zamieszczać na stronie dokumenty w formatach dostępnych dla osób niewidomych (Word)?

̶  Część artykułów w ramach serwisu zawiera załączniki dostarczone z zewnątrz. Mogą być one niedostępne dla czytników ekranu, z których korzystają osoby niewidome. Niestety plików tych nie możemy już zamienić. W sytuacji zainteresowania danym plikiem prosimy o kontakt pod adresem redakcja@pfron.org.pl. Postaramy się udostępnić potrzebną treść.

Dokładamy starań, aby nowe, publikowane w serwisie dokumenty PDF były już tworzone zgodnie z zaleceniami dostępności. Posiadają m.in. logiczną strukturę nagłówkową, dobrze opisane tabele i elementy graficzne. Wiemy, że część osób korzystających z czytników ekranu, preferuje odczyt z programów do edycji tekstu. Dlatego znaczna cześć dokumentów publikowana jest także w formacie programu Word.

Obecnie w PFRON prowadzę szkolenia z zakresu udostępniania dokumentów. Oprócz części wykładowej jest czas na sprawdzenie umiejętności podczas warsztatów. Planujemy przeszkolić każdego pracownika, ponieważ przyjęliśmy zasadę, że wszystkie dokumenty tworzone w formie elektronicznej powinny spełniać zasady dostępności. Taką potrzebę rozumieją również nasi pracownicy. Przed rozpoczęciem cyklu szkoleń wykonaliśmy badania ankietowe zespołu. Zapytaliśmy o potrzebę szkoleń dotyczących dostępności. Aż 75,7 proc. pracowników zadeklarowało chęć zdobycia wiedzy w tym zakresie.

Na jaki adres można składać skargi, zażalenia w sprawie problemów z dostępnością w Państwa instytucji?

̶  Informację w tej sprawie zawarliśmy w naszej Deklaracji dostępności (http://www.pfron.org.pl/deklaracja-dostepnosci/). W przypadku problemów z dostępnością strony internetowej prosimy o przesłanie wiadomości na adres: redakcja@pfron.org.pl. Kontaktować można się także dzwoniąc na mój numer telefonu 22 50 55 448. Tą samą drogą można składać wnioski o przekazanie informacji niedostępnej oraz składać skargi na brak zapewnienia dostępności.

Każdy ma prawo do wystąpienia z żądaniem zapewnienia dostępności cyfrowej strony internetowej, aplikacji mobilnej lub jakiegoś ich elementu. Można także zażądać udostępnienia informacji w formach alternatywnych, na przykład odczytanie niedostępnego cyfrowo dokumentu, opisania zawartości filmu bez audiodeskrypcji itp. Żądanie powinno zawierać dane osoby zgłaszającej, wskazanie, o którą stronę internetową lub aplikację mobilną chodzi oraz sposób kontaktu. Jeżeli osoba żądająca zgłasza potrzebę otrzymania informacji w formie alternatywnej, powinna także określić formę tej informacji.

Dziękuję za rozmowę.
Joanna Rodzewicz