Treść artykułu

Po lewej stronie leży tablet, na którym wyświetlone są dane - wykres kołowy i liniowy, dane tekstowe. Tuż obok, po prawej stronie, leżą kartki, na których również widnieją dane i wykresy

Programy aktywizacji zawodowej szansą na zdobycie zatrudnienia

Ogólna sytuacja na rynku pracy w Polsce w ostatnich latach ulega poprawie. Spada stopa bezrobocia, rośnie wskaźnik zatrudnienia, również wśród osób z niepełnosprawnością. Jednak, jak wskazuje raport fundacji, potencjał tej grupy wciąż nie jest w pełni wykorzystany. Wskaźnik zatrudnienia pracowników z niepełnosprawnością nadal jest niski, nieporównywalny do średniej w UE. Stopa bezrobocia obejmująca tę grupę jest dwukrotnie wyższa niż wśród osób pełnosprawnych. 

W grupie badanych osób znaleźli się podopieczni Fundacji Aktywizacja, uczestniczący od kwietnia 2015 r. do marca 2018 r. w programach aktywizacji zawodowej współfinansowanych z krajowych środków publicznych. Ankietę skierowano do 733 osób, odpowiedziały na nią 564 osoby. Ponad połowę badanych (56%) stanowiły kobiety. Największy wskaźnik osób z niepełnosprawnością podejmujących zatrudnienie odnotowano w grupach wiekowych 30-39 lat (31%) oraz powyżej 50 roku życia (29%). Niepełnosprawność narządu wzroku zadeklarowało 6,4% respondentów.

Do usług w zakresie aktywizacji zawodowej realizowanych przez Fundację Aktywizacja należały: diagnoza potrzeb podopiecznych – tworzenie Indywidualnego Planu Działania i jego wdrażanie, pośrednictwo pracy, zatrudnienie wspomagane (usługa Trenera pracy), Job Crafting (działania przygotowawcze do zatrudnienia), szkolenia (zawodowe i IT), Warsztaty Umiejętności Zawodowych (WUZ) /Społecznych (WUS), staże i praktyki,grupy wsparcia. Osoby z niepełnosprawnością narządu wzroku skorzystały średnio z 66,5 godzin zajęć aktywizacji zawodowej oferowanych przez fundację.

Z badań wynika, że 72% badanych otrzymało zatrudnienie. Najczęściej pracę dostawały osoby z wykształceniem wyższym i zawodowym. Najwięcej respondentów pracuje na stanowiskach biurowych (30%), w usługach i sprzedaży (24%), najmniej – w charakterze operatorów i monterów maszyn (1%). Budujące jest to, że aż 93% respondentów jest zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę, 83% lubi swoją pracę, a 82% dobrze ocenia dopasowanie miejsca pracy do potrzeb wynikających z niepełnosprawności.

Wciąż największym problemem dot. warunków zatrudnienia osób niepełnosprawnych jest wysokość wynagrodzenia. Zarobki są niskie (przedział 1501-2000 netto wśród 57% badanych) – średnia płaca (1659,37 zł netto) jest niższa od średniej krajowej i bliżej jej raczej do wynagrodzenia minimalnego (które wynosi obecnie 1634 zł). Na wysokość wynagrodzenia wpływa fakt posiadania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, nie sam jego stopień czy rodzaj niepełnosprawności. Przy ustalaniu pensji nie mają również znaczenia takie elementy, jak płeć i wykształcenie.

Nieprzedłużenie umowy terminowej (42%), rezygnacja z pracy w trakcie trwania umowy (31%) ze względu na pogorszenie stanu zdrowia (38%) – to najczęstsze przyczyny zmiany pracy wskazywane przez osoby z niepełnosprawnością, uczestniczące w badaniu. Wiele osób decydowało się także zmienić miejsce zatrudnienia ze względu na lepsze zarobki i większe możliwości rozwoju.

Niestety Powiatowe Urzędy Pracy wciąż odgrywają znikomy udział w procesie aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnościami. Z badań wynika, że jedynie 38% respondentów korzystało ze wsparcia tego organu przed udziałem w projektach fundacji przeprowadzającej ankietę. Raport podkreśla wagę aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych jako narzędzia wspomagającego wejście na rynek pracy.

Informacja opracowana na podstawie raportu Fundacji Aktywizacja znajdującego się na stronie internetowej – www.aktywizacja.org.pl.