Budowanie kompleksowego systemu szkolenia i udostępniania osobom niewidomym psów przewodników oraz zasad jego finansowania

Dnia 22 marca 2019 roku nastąpiło podpisanie umowy między Państwowym Funduszem Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych a pięcioma partnerami – Polskim Związkiem Niewidomych, Fundacją na Rzecz Osób Niewidomych Labrador – Pies Przewodnik, Fundacją Pies Przewodnik, Fundacją Psie Serce oraz Fundacją Vis Maior.

Umowa dotyczy projektu „Budowanie kompleksowego systemu szkolenia i udostępniania osobom niewidomym psów przewodników oraz zasad jego finansowania”. Wnioskodawcą jest PFRON, wniosek złożony został do Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju w ramach IV Osi priorytetowej – Innowacje społeczne i współpraca ponadnarodowa. W uroczystości uczestniczyli: prezes PFRON – Marlena Maląg, Pełnomocnik Rądu ds. Osób Niepełnosprawnych i jednocześnie sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – Krzysztof Michałkiewicz, oraz wiceminister w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju – Małgorzata Jarosińska-Jedynak. Polski Związek Niewidomych reprezentowały prezes Anna Woźniak-Szymańska i sekretarz generalna Elżbieta Oleksiak.

Projekt jest realizowany od 1.03.2019 roku do 30.09.2023 roku.

W wyniku projektu zostanie:

przeszkolonych 48 psów;
wyszkolonych 16 nowych trenerów;
doszkolonych 11 aktualnie pracujących instruktorów;
wyszkolonych 36 wolontariuszy;
wyszkolonych 8 fundraiserów;
wypracowanych pięć rodzajów standardów dotyczących:
1. Psa przewodnika
  W ramach standardu znajdą się zapisy dotyczące tzw. etapu socjalizacji, czyli wybór odpowiedniego szczenięcia (testy wykonywane jeszcze w czasie pobytu szczenięcia w hodowli), współpraca instruktora/trenera z tzw. rodzinami zastępczymi/wolontariuszami oraz proces szkolenia specjalistycznego (program szkolenia), czyli przygotowania psa do pełnienia roli przewodnika osoby niewidomej. W standardzie znajdzie się ponadto kwestia przeprowadzenia późniejszych testów kwalifikacyjnych oraz egzaminu końcowego. Wymagana jest przede wszystkim wiedza kynologiczna, umiejętność pracy z psem oraz prawidłowa komunikacja ze zwierzęciem.
2. Przekazywania psa przewodnika
  W ramach tego standardu zostaną wypracowane zasady rekrutacji, dobierania w pary człowiek-pies, monitorowania po przekazaniu, planowania i programu szkolenia osoby niewidomej.
3. Hodowli psa przewodnika
  W ramach tego standardu będą opracowane zasady pozwalające na wybór zwierząt z możliwie największym potencjałem zdrowotnym, czyli ustalenie wymagań stawianych hodowlom, w których nabywane będą szczenięta, zasad współpracy z tym hodowlami, a przyszłościowo również zasad prowadzenia własnej hodowli w oparciu o odpowiednio dobrany materiał genetyczny.
4. Zasad formalno-instytucjonalnych organizacji szkoły psów przewodników
  W ramach tego standardu zostaną opisane zasady certyfikacji szkół oraz zasady monitorowania przestrzegania tych standardów; przewiduje się przygotowanie standardów dotyczących trzech typów szkół: szkoła oparta na systemie domowym (psy w trakcie szkolenia mieszkają w domu trenera), szkoła oparta na systemie kenelowym (psy mieszkają w pomieszczeniach szkoły) oraz szkoła działająca w systemie mieszanym. Standard wskaże również, kto będzie odpowiadał za certyfikację szkół, certyfikację psów, monitorowanie szkół itd.
5. Szkolenia nowych trenerów i podnoszenia kompetencji instruktorów
  W ramach standardu opracowany zostanie system szkolenia nowych trenerów, w tym kryteria rekrutacji, przebieg szkolenia teoretycznego i praktycznego, zasady weryfikacji umiejętności, zasady egzaminowania/certyfikacji. Ponadto określone zostaną kompetencje instruktora. Instruktorem jest osoba, która nie tylko potrafi wyszkolić psa, ale także przekazać osobie niewidomej wiedzę i umiejętności w zakresie pracy z psem. Potrafi też towarzyszyć młodszemu trenerowi w procesie zdobywania przez niego umiejętności i szkolenia psa. Role trenera i instruktora wymagają stworzenia wielu procedur. Ponadto trener i instruktor powinni się szkolić w zakresie prawidłowej współpracy z osobami niewidomymi. Standardy powinny określić ich rolę na poszczególnych etapach szkolenia i przekazywania psa przewodnika.
6. Współpracy z wolontariuszami
  W ramach tego standardu wypracowane zostaną zasady pozyskiwania wolontariuszy i współpracy z nimi – dotyczy to zarówno wolontariuszy socjalizujących szczenięta, jak i wspierających organizacje pozarządowe zajmujące się szkoleniem i udostępnianiem psów przewodników. Opisane zostaną zasady rekrutacji, w tym dokumenty rekrutacyjne, proces kwalifikowania w szczególności w przypadku wolontariuszy socjalizujących. Opisane zostaną zalecenia dla wolontariuszy w zakresie postępowania ze szczenięciem i jego socjalizacji oraz dobre praktyki organizacji wolontariatu i współpracy z wolontariuszami dla organizacji. Wypracowane zostaną zasady/kroki budowy wolontariatu w danej organizacji, które następnie każda z organizacji będzie wdrażać w praktyce. W pracach zespołu wezmą udział eksperci mający doświadczenie w wolontariacie, w pracy z wolontariuszami lub stale współpracujący z organizacją, znający jej misję i cele.